"Laat het los! Laat het gaan!" En vooral, waarom dat niet werkt bij trauma.

Waarom kunnen traumaslachtoffers niet zomaar "loslaten"?

(Beeld uit Frozen, alle rechten eigendom van The Walt Disney Company)

Hoe meer ik afweet van (complex) trauma, hoe meer ik inzie dat onze maatschappij hoegenaamd niet weet hoe ze met traumaslachtoffers moet omgaan...

Ik zie veel goede bedoelingen, op sociale media bijvoorbeeld, tieren de "motivational quotes" en de "denk positief, dat lost alles op" citaten welig. Maar ik vraag mij af: "is iemand al ooit beter geworden door het lezen van een motiverend citaat? Of van de woorden "laat het los"..."

Alsof het zo simpel is...

Ik denk dat veel overlevers van trauma niks liever willen, dan het "gewoon los kunnen laten"!

Dat is eigenlijk het einddoel van het helen van trauma, maar het wordt vaak als een onbereikbare wortel voor hun gezicht gehouden...

Volgens mij is dat voor mensen die echt met een zwaar trauma zitten, meer trigger dan pleister...

Ik weet alleszins dat toen ik zelf met een zwaar complex trauma worstelde, en ik daardoor letterlijk niet uit de zetel geraakte, en ik daardoor zoveel mist in mijn hoofd had dat ik zelfs geen boodschappenlijstje kon maken -tussen het sluiten van de koelkastdeur en het nemen van pen en papier, was de informatie gewoon "weg"- dat iedereen zijn toxisch-positieve "laat het los" citaten mocht steken waar de zon niet scheen. Het enige wat ik wou, was herstellen. En zo snel mogelijk.

De oppervlakkigheid van de woorden "laat het los" en consoorten maakten mij woest!

Hadden die citaten op papier gestaan, ik had de schrijvers ervan ze met drukinkt en al laten opeten!

Na narcistisch misbruik, rechtszaken, allerlei ellende zonder einde, zijn de LAATSTE woorden die je nodig hebt: "laat het los". Want dat gaat niet. Zo werkt het niet. Dat is trauma. Trauma verwerk je. En dat verwerk je met gespecialiseerde hulp van iemand die weet wat hij doet, niet met platitudes en toxische positiviteit.

"Ja, ik weet het, het was erg, maar je bent er nu van af! Zet je daar toch over! Laat het los! Laat het gaan! Allez, ge zijt nu toch gelukkig? Hier, nog een motiverend citaat voor je! Beter?"

NEEEEEEEEEE.

Wie dermate getraumatiseerd is, heeft daar ab-so-luut geen boodschap aan.

In tegendeel.

Dat is een belediging. Een totale onderschatting van wat je meegemaakt hebt en uiting van compleet onbegrip.

Helen van trauma

Er zijn letterlijk honderden boeken met als thema "fake it till you make it" boeken ("doe alsof je er iets van afweet en houd dat vol tot je het effectief onder de knie hebt") die mensen aanzetten tot "positief denken", "laat het los", "wind je niet op over kleine dingen". Die boeken verkopen goed, dus ik neem aan dat er veel mensen zijn die daar iets aan hebben. Goed voor hen!

Maar veel traumaslachtoffers die op zoek zijn naar hulp, worden net niét geholpen door dergelijke boeken en die manier van denken.

Au contraire... het maakt velen nog neerslachtiger, want "anderen kunnen het wel, waarom werkt dat voor mij niet?!" en ze voelen zich nog meer gebroken en meer wanhopig.

Want "komt het ooit nog wel goed met hen, als zelfs positief denken en al die goede raad niet helpt?!"

Overlevers -ik hou niet van de term "slachtoffers"- van narcistisch misbruik, zijn vaak heel empatische, gevoelige, introverte, mooie mensen, die goed willen doen voor de mensen rond hen. Ze zijn vaak al van nature zeer kritisch voor zichzelf en "hun" narcist legt hen dan ook nog hoge tot onbereikbare standaarden op. Ze moeten er zus en zo uitzien, ze moeten zich op die manier gedragen, ze moeten blindelings en kritiekloos volgen, ze moeten hun narcist behagen op elke manier die de narcist wil. En het is nooit goed genoeg, wat ze ook doen.

Het is een val.

Sommigen van hen geven het op en dan komt -in hun ogen- uit wat de narcist over hen zegt. Dat ze een slechte partner, slechte ouder, ... zijn. En de narcist zal ook niet nalaten om hun omgeving en iedereen die wil luisteren daarvan te overtuigen. Ze internaliseren die boodschap als een gevoel van onwaardigheid. Luiheid. Incompetentie.

Maar het is absoluut geen gebrek aan motivatie of competentie die hen in de weg staat!

Het is TRAUMA!

Trauma zorgt ervoor dat ons lichaam en onze geest vastzitten in een vecht-vlucht-bevries-kruip respons. We zitten vast in een van deze responsen of we alterneren tussen die responsen. Daar bovenop zit -om het helemaal ellendig te maken- een laag van schaamte die dat allemaal samenhoudt en die zeer moeilijk te doorbreken is.

Dat is hoe veel mensen die narcistisch misbruik meemaken of meemaakten "overleven".

Onder complex trauma ben je een racewagen met tegelijk een voet voluit op het gaspedaal en de andere op de rem. Je wil wel, maar je kan niet.

Een overlever van narcistisch (of ander) misbruik vertellen dat ze het moeten loslaten en positief denken, is simpelweg wreed.

Hun gedachten waren gekaapt door iemand anders en nu vechten ze voor hun mentale en lichamelijke gezondheid.

Ze leveren dagelijks een gevecht met zichzelf -terwijl ze de narcist in hun gedachten nog steeds zien en horen- om hun gedachten, hun gezondheid en hun leven terug te krijgen.

En het is niet enkel hun gedachten die gekaapt werden, emotioneel trauma nestelt zich diep in het lichaam. Zeer diep.

En dat creëert niet alleen mentale pijn, maar ook fysieke pijn, die kan overgaan in chronische aandoeningen.

De wetenschap verbindt momenteel de puntjes tussen trauma en ziekte, maar de maatschappij staat jaren achter op dat vlak...

Je mag voelen wat je voelt, het is OK!

Een andere reden waarom ik jeukbulten krijg van de "laat het los" mentaliteit, is dat dit de ervaringen, emoties, gevoelens, gedachten, ... van traumaoverlevers devalueert.

Het is alsof wat ze voelen, niet OK is. Alsof ze niet mogen voelen wat ze voelen. Iedereen moet zich prettig en positief voelen. Ja, slachtoffers van misbruik willen ook niets liever, maar dat is een proces. En er zijn geen shortcuts, geen kortere routes.

Wie niet mag voelen wat hij voelt, of denken wat hij denkt, duwt zijn gevoelens en gedachten weg. Diep in het onbewuste.

Traumaslachtoffers zijn keien in hun gevoelens begraven. Maar dat betekent niet dat de pijn daardoor verdwijnt! In tegendeel.

Velen ervaren dissociatie, een coping-mechanisme dat hen beschermt door mentaal weg te gaan van de pijn. Maar ervan weggaan, doet niks aan de pijn zelf, die blijft er zitten.

Carl Jung zei in zijn werk "Psychologie en religie"uit 1938 al "elke neurose is altijd een vervanging voor legitiem lijden". De pijn die we wegduwen, komt ons later in de billen bijten.

Die pijn woekert onder de oppervlakte. Die rot daar.

De pijn wegduwen zorgt ervoor dat overlevers van trauma minder goed toegang hebben tot hun eigen capaciteiten om ervan te herstellen. Ze zitten als het ware gevangen in zichzelf.

Het minimaliseren van de pijn speelt ook een rol en het zijn zowel de slachtoffers zelf als de maatschappij die minimaliseren.

Het is meestal een combinatie van beide. "Het was niet zo erg", is een manier waarop slachtoffers het voor zichzelf hanteerbaar proberen houden. Zo zorgen ze ervoor dat hun trauma niet zo onhandelbaar groot wordt dat zij zich nog kleiner en machtelozer voelen.

En hun omgeving begrijpt de ware impact niet, dus die minimaliseert het ook.

Hulpverlening en gerecht (h)erkennen de impact van hun trauma ook niet.

Sterker, zij zien vaak enkel het ongewenste gedrag van trauma. Ze zien enkel gedrag dat ze vervelend vinden. Het slachtoffer is weerbarstig, lastig, star, werkt niet mee, "spreekt kwaad" over iemand -terwijl het slachtoffer gewoon zijn ervaringen vertelt- ... en ze missen het trauma dat hen eigenlijk in het gezicht staart TOTAAL.

Mocht het trauma kunnen bijten, ze zouden het misschien voelen, maar helaas...

Trauma zit in onze donkere kasten van het onbewuste en vaak zijn we ons er zelfs niet van bewust dat die donkere kasten hebben, laat staan dat daar iets in zit.

Narcistisch misbruik, manipulatie, gaslighting, ... het gebeurt allemaal zo geleidelijk en zo subtiel... Het bruskeert ons niet en dus het sijpelt langzaamaan binnen in onze geesten en onze lichamen.

Het proces van loslaten kan pas gebeuren als er licht mag en kan schijnen op die dingen in de donkere kasten en als we verwerken wat er daar zit.

Overlevers van trauma moeten door de ellende, wegduwen of bedekken met een dekentje van positiviteit, helpt hen niet.

Dus de volgende keer dat je de neiging voelt om iemand aan te moedigen om "het los te laten", doe dat niet.

Loslaten zal gebeuren, ooit, op hun tempo, met de juiste hulp.

Hulp die hun lichaam en geest geeft wat die nodig hebben om te herstellen.

Niet door te zeggen "laat het los"...

Eva

#narcistischmisbruik #trauma #complextrauma #relationeeltrauma #familiaaltrauma #helenvantrauma #letitgo #laathetlos #toxischepositiviteit #narcisme #narcistischepersoonlijkheidsstoornis #traumabegrijpen