top of page
Zoeken

Slachtoffers van familiaal geweld vinden in de familierechtbank geen veilige haven

Meldingen van vrouwen over huiselijk geweld worden op grote schaal afgewezen door familierechtbanken.


Dit artikel vloeide niet uit mijn pen maar uit die van professor Joan Meier.


Joan Meier is hoogleraar klinisch recht en directeur van het National Family Violence Law Center aan de George Washington University Law School. Professor Meier is al 29 jaar hoogleraar klinisch recht bij GW Law, waar ze drie baanbrekende en nationaal erkende interdisciplinaire klinische programma's voor huiselijk geweld oprichtte. Ze heeft veel gepubliceerd over huiselijk geweld, hechtenis, klinisch onderwijs, strafrechtelijke procedures en verschillende beslissingen van het Hooggerechtshof.

Haar grote studie, "Child Custody Outcomes in Cases Involving Parental Alienation and Abuse Accusations", gefinancierd door het National Institute of Justice, werd in 2019 voltooid. De bevindingen zijn beschreven in beurzen en meerdere media, waaronder The Washington Post en The New Yorker.


Mijn enige verdienste aan deze blogpost, is de vertaling van het artikel. Het originele artikel geschreven door professor Meier kan hier geraadpleegd worden.

Het artikel bevat ook een aantal interessante links naar waardevolle gepubliceerde papers, boeken en websites m.b.t. dit thema. Dit zijn de links in kwestie:



Het artikel


De #MeToo-beweging heeft de geloofwaardigheid van seksueel misbruik en intimidatie op het werk mogelijk meer naar de slachtoffers geschoven en weg van de vermeende daders. Maar hetzelfde kan niet gezegd worden over geweld en misbruik door mannen thuis: in feite worden meldingen van vrouwen over huiselijk geweld nog steeds op grote schaal afgewezen, vooral in één kritieke setting: de familierechtbank.


Wanneer vrouwen, kinderen of beiden aangifte doen van misbruik door een vader in een zaak over ouderlijk gezag of omgang met kinderen, weigeren rechtbanken hen vaak te geloven. Rechters schieten soms zelfs op de boodschapper door de voogdij aan de moeder te ontnemen en deze toe te kennen aan de vermeende misbruikende vader.

Zo verwerpen rechtbanken 81% van de beschuldigingen door moeders van seksueel misbruik van kinderen, 79% van hun beschuldigingen van lichamelijke mishandeling van kinderen en 57% van hun beschuldigingen van partnergeweld. In totaal verliest 28% van de moeders die beweren dat een vader gewelddadig is, de voogdij aan die vader; dit percentage stijgt tot 50% wanneer een vermeend gewelddadige vader de moeder beschuldigt van "ouderverstoting" (meer hierover hieronder).


De vijandigheid van familierechtbanken - zowel in de VS als in het buitenland - jegens claims van vaderlijke of echtelijke mishandeling is op grote schaal gemeld door wetenschappers en procespartijen. Maar het is pas onlangs dat empirische gegevens zijn geproduceerd die het groeiende koor van nood valideren.


Recent onderzoek toont aan dat misbruikclaims van moeders en kinderen vaak worden genegeerd door rechtbanken.

Ik ben een wetenschapper op vlak van huiselijk geweld en de wet. In samenwerking met vier andere onderzoekers voerde ik een door de federale overheid gefinancierd onderzoek uit waarin alle elektronisch gepubliceerde familierechtszaken tussen ouders in de VS tussen 2005 en 2014 werden beoordeeld met betrekking tot voogdij of bezoek waarbij misbruik of vervreemding werd beweerd.


Een van de resultaten van deze analyse van duizenden zaken: rechtbanken verwierpen de beweringen van vrouwen over partnergeweld en kindermishandeling door mannen, gemiddeld ongeveer twee derden van de tijd. Ze wezen de klachten van moeders over kindermishandeling door vaders in ongeveer 80% van de gevallen af. En ze namen het ouderlijk gezag terug van moeders die beweerden misbruik te hebben ten voordele van de vermeende misbruikende vaders met percentages variërend van 22% - voor claims van partnergeweld - tot 56% wanneer moeders zowel seksueel als fysiek kindermisbruik claimden.


Dezelfde dynamiek van weerstand tegen de klachten van moeders over misbruik door vaders in voogdijzaken is over de hele wereld gedocumenteerd.

De scepsis van rechtbanken in deze gevallen is te wijten aan vele factoren, maar een belangrijke drijvende kracht is het concept van "ouderverstoting" of "ouderverstotingssyndroom", dat in de jaren tachtig werd uitgevonden door een psychiater genaamd Richard Gardner.


Gardner beweerde dat de overgrote meerderheid van de beweringen over seksueel misbruik van kinderen in de voogdijbank vals waren. Naast het toeschrijven van valse beschuldigingen aan de wraak van moeders op hun ex-mannen, theoretiseerde hij dat mentaal onevenwichtige moeders zichzelf er ook (ten onrechte) van overtuigen dat hun kinderen door hun vaders worden misbruikt.


Gardner's "ouderverstotingssyndroom" ("PAS" - Parental Alienation Syndrome) werd uiteindelijk in diskrediet gebracht door rechtbanken en geleerden. Maar het idee van oudervervreemding als de toxische invloed van een primaire ouder die kinderen tegen de andere ouder opzet, blijft de respons van familierechtbanken op de claims van vrouwen over misbruik, met name seksueel misbruik van kinderen, sterk beïnvloeden.


Onze studie wees uit, in overeenstemming met Gardner en de theorie van ouderverstoting, dat wanneer een vader die beschuldigd werd van seksueel misbruik, daarop reageerde door de moeder te beschuldigen van ouderverstoting, 50 van de 51 rechtbanken de kant van de vader kozen en weigerden de claim van seksueel misbruik te geloven.


Onze studie toonde ook aan dat wanneer vermeend misbruikende vaders reageren op beschuldigingen van misbruik door de moeders van oudervervreemding te beschuldigen, moeders ongeveer twee keer zoveel kans hebben om niet geloofd te worden, en hun ratio voogdijverliezen verdubbelt tot ongeveer 50%.


Hoewel de theorie van het Gardner-syndroom als onwetenschappelijk is verworpen, wordt oudervervreemding in het algemeen nog steeds door veel professionals en rechters van familierechtbanken als quasi-wetenschappelijk behandeld, ook al is er geen geloofwaardig wetenschappelijk onderzoek om de theorie te ondersteunen.


Meer in het bijzonder is er geen empirisch onderzoek dat het idee ondersteunt dat, wanneer de ene ouder kwaadspreekt over de andere of andere stappen onderneemt om de relatie van de ander met een kind te ondermijnen, het kind zich feitelijk tegen de "doelwit" ouder keert. Onderzoek heeft zelfs het tegenovergestelde gevonden: dat slecht praten juist averechts kan werken, door het kind tegen de slecht pratende ouder op te zetten.


Evenmin is er een objectieve manier om de legitieme en gerechtvaardigde vervreemding van een kind vanwege het eigen gedrag van de vermeden ouder te onderscheiden van een vervreemding die op ongerechtvaardigde wijze is aangewakkerd door de andere ouder.


Kortom, er is geen wetenschappelijke of objectieve manier om het vervreemdingslabel toe te passen. Het wordt veeleer toegepast wanneer een beoordelaar of rechtbank er subjectief voor kiest om de beweringen van een moeder en/of een kind niet te geloven en ervoor kiest om in plaats daarvan te geloven dat de moeder kwaadwillend is of ziek en het kind niet.



Wie wordt er beschermd?


De meeste mensen gaan ervan uit dat familierechtbanken kinderen beschermen en reageren op zorgen over misbruik. Deze veronderstelling blijft bestaan, deels omdat de samenleving de manipulaties van het rechtssysteem door misbruikers onderschat, de neiging van rechtbanken om de rechten en toegang van vaders voorrang te geven boven de meeste andere zorgen, en de weerstand tegen vrouwen die worden gezien als mensen die de kinderen niet willen delen.


De overtuiging dat het vaders zijn, en niet moeders, die geen eerlijke kans krijgen in voogdijzaken, wordt verder aangewakkerd door de beweringen van 'rechtengroepen' van vaders dat rechtbanken bevooroordeeld zijn tegen vaders.

Deze algemene bewering helpt vaders wier opvoeding slecht of destructief is, zichzelf tot slachtoffer te benoemen, terwijl ze moeders die dergelijke bezorgdheden uiten als daders beschouwen. En het moedigt rechtbanken aan om hun prioriteitstelling van de rechten van vaders als progressief en egalitair te beschouwen.


Inderdaad, de wetenschappelijke literatuur rond de besluitvorming van de voogdijrechter benadrukt routinematig het belang van vaders en gedeeld ouderschap. Deze artikelen herhalen vaak dat vaderschap van cruciaal belang is voor kinderen, zonder veel aandacht voor de specifieke kenmerken van het gedrag van individuele ouders in het verleden en de impact op hun kinderen.

Dit pro-vadersentiment vertaalt zich in het behandelen van moeders als personae non gratae wanneer ze de toegang van de vader proberen te beperken of beweren dat een vader gevaarlijk of schadelijk is.


Hoewel de speciale waardering van vaders door familierechtbanken moeilijk empirisch te bewijzen is, vond onze studie dat beschermende vaders niet worden gestraft voor het beschuldigen van de moeder van misbruik zoals moeders die vaders van misbruik beschuldigen wel gestraft worden. Uit de studie bleek ook dat claims voor oudervervreemding meer voordeel opleveren voor vaders dan voor moeders.



Dodelijke gevolgen


De schade voor zowel kinderen als hun beschermende moeders van deze familierechtbankpraktijken is aanzienlijk.


Een studie van zogenaamde "omgekeerde" zaken betrof beschuldigingen van kindermishandeling die eerst als vals werden beschouwd en later als geldig werden beoordeeld. Uit deze studie bleek dat een meerderheid van de kinderen in deze gevallen gedwongen werd om bij hun gewelddadige vader te wonen, dat de overgrote meerderheid nieuwe gevallen van misbruik meldde en dat de mentale en fysieke gezondheid van kinderen aanzienlijk verslechterde voordat een tweede rechtbank hen uiteindelijk terugstuurde naar hun veilige moeders .


Het ergste van alles is dat de weigering van familierechtbanken om de beweringen van de ene ouder dat de andere ouder gevaarlijk is serieus te nemen, heeft geleid tot meer dan 100 kindermoorden.


Misschien is het tijd voor #MeTooHome.




...tot zover het artikel van professor Meier over haar wetenschappelijke studie die 9 jaar in beslag nam. Het is dus niet zomaar een artikeltje zonder fundament.


Professor Meier legt m.i. vakkundig de vinger daar waar het pijn doet: op een zeer ernstig maatschappelijk probleem.



Als dit artikel van professor Meier en de bijhorende bronnen relevant zijn voor jou, deel deze informatie met je advocaat, hulpverlener, maatschappelijk werker, ...

Het Kinderrechtencommissariaat is verbonden aan het Vlaams Parlement en ieders feedback over wat er verkeerd loopt inzake kinderrechten is voor hen zeer waardevol. Kinderrechten zijn hun bestaansreden. Knelpunten signaleren aan hen, is uitermate belangrijk. Voor àlle kinderen die in een dergelijke situatie zitten.


Uiteindelijk is beleid een kwestie van "meten is weten". En wat men niet kan meten omdat niemand het meldt, bestaat niet. Dus meldt het, alstublieft. Hier vind je hun contactgegevens.

Doen! Elke melding telt.



Veel moed aan wie zich herkent in dit artikel. Wie nood heeft aan een schouder, contacteer me gerust.


Liefs,


Eva


#MeToo #MeTooHome #postseparationabuse #misbruiknascheiding #partnergeweld #familiaalgeweld #macht #controle #dwangcontrole #hoogconflictscheiding #oudervervreemding #ouderverstoting #PAS #kindermishandeling #kindermisbruik #seksueelmisbruik #ouderlijkgezag #genderbias #familierechtbanken #hulpverlening #bemiddeling #kinderrechten #kinderrechtencommissariaat


bottom of page