top of page

Waarom vallen intelligente mensen voor narcisten?

Dat intelligente mensen niet in de val zouden trappen, is een grove misvatting.




Ik kan het zelf getuigen. Dat intelligente, zelfstandige mensen niet voor narcisten zouden vallen, is een mythe. En het is een mythe die slachtoffers van narcisme onterecht een gevoel van schaamte en "ik ben zo DOM geweest!" geeft. Ik ben er zelf een goed voorbeeld van. Een gemeten IQ van 165. Er staat zelfs op papier dat ik niet dom ben. Altijd heel zelfstandig en nuchter geweest, beide voeten stevig op de grond, een verantwoordelijke job als leidinggevende met een goed inkomen, een eigen huis, ...

En toch... ben ik in de val getrapt van een verborgen narcist. Met twee voeten tegelijk.

Niet ondanks mijn kwaliteiten maar net door deze kwaliteiten. En ik heb mezelf -zelfs ondanks mijn officieel IQ- zeer lang, zeer dom gevoeld omdat ik het niet op tijd doorzag.

Het is een denkfout dat intelligente mensen die alles mee hebben, niet voor narcisten vallen.


Mannen en vrouwen uit alle bevolkingslagen, beroepen, achtergronden, ... zijn potentieel slachtoffer.

Of je nu advocaat, psycholoog, bakker, thuiswerkende moeder, professor, journalist, ... bent. Het maakt niet uit. Iedereen die kwaliteiten heeft die voor een narcist interessant zijn, is een potentieel slachtoffer.

Mensen zijn voor narcisten één groot buffet.



Waarom wordt een intelligent mens slachtoffer van een narcist?

Slachtoffer geweest zijn of zijn van een narcist, is niet te wijten aan een gebrek bij jou. Het ligt niet aan een gebrek aan intelligentie, een gebrek aan levenswijsheid of een gebrek aan karakter. Of aan eender welk gebrek. In tegendeel. Je intelligentie, je wijsheid, de sterkte van je karakter, je empathie, je zorg voor anderen, je schoonheid als mens, ... zijn kwaliteiten die de narcist net kan gebruiken (omdat hij die mist) en die je een interessant slachtoffer maken.

Niet jouw gebreken maken je een waardevol slachtoffer, wel je kwaliteiten.

En dat je de narcist niet tijdig doorziet, ligt niet aan een zwakte bij jou maar aan de sterkte van de narcists masker en zijn kunde als manipulator en als imitator van jouw kwaliteiten.


Want geef toe, wanneer je een narcist leert kennen, denk je toch "ik heb mijn soulmate gevonden!" door de manier waarop hij jouw kwaliteiten imiteert.

Het is alsof je in een spiegel kijkt wanneer je naar de narcist kijkt.

Maar het is niet echt. De persoon die jij dan ziet, bestaat niet. Het is een masker.


Dit zijn volgens mij de voornaamste redenen waarom we narcisme niet tijdig doorzien:


  1. We kunnen gewoonweg niet vatten dat er zulke mensen bestaan Mensen die een warme, liefdevolle kindertijd hadden, mensen die geloven in de goedheid van de mens, kunnen gewoon niet vatten of begrijpen dat er mensen bestaan die in staat zijn tot waar narcisten (en psychopaten en sociopaten) toe in staat zijn, puur uit eigenbelang en een gebrek aan geweten. We kunnen dat niet geloven. Het is niet te geloven dat er mensen zijn die werkelijk verstoken zijn van empathie en medeleven, mensen die enkel en alleen op zichzelf gericht zijn en alles doen met één agenda: zichzelf. Het is onbegrijpbaar dat er mensen bestaan die manipuleren, gaslighten, pathologisch liegen, bedriegen, pijn berokkenen en dat blijven doen. Mensen bij wie anderen pijn berokkenen een gedragspatroon is. Mensen die zich compleet anders voordoen dan wie ze werkelijk zijn en er in slagen om anderen compleet om de tuin te leiden. Het is niet te vatten dat er mensen bestaan die de basisbegrippen "respect", "integriteit", "geweten", ... niet kennen. En aan wie je ook niet kunt uitleggen wat dat is. Je vat dat maar op het moment dat de puzzel samenvalt. En dan nog zal je niet ten volle begrijpen hoe iemand zo kan zijn en denken. En wees daar blij om, dat wil zeggen dat jij anders in elkaar zit. Jij bent niet zo "bedraad" in je hersenen. Het vergt een boel herprogrammatie bij onszelf om in te zien dat een manipulator het niet goed met ons voor heeft en dat ze zich niets aantrekken van de pijn die ze ons doen. Dat ze -zeker wanneer er een overlap is met psychopathie, sociopathie of zelfs sadisme- daar zelfs van genieten. Dat ze zich machtiger voelen wanneer wij pijn hebben. Dat hoe meer pijn wij ervaren, hoe beter zij zich voelen, is een moeilijke om volledig te vatten wanneer je zelf niet zo in elkaar zit. En ik prijs me gelukkig dat ik dat rationeel begrijp, maar dat ik dat niet voel.

  2. We projecteren onze eigen kwaliteiten op anderen Daardoor denken we dat anderen ook empathie hebben, ook een geweten hebben. Want voor ons is dat zo normaal dat we denken dat iedereen dat toch heeft. Fout gedacht. De maatschappij leert ons ook dat we mensen het voordeel van de twijfel moeten geven. Dat we begrip moeten tonen voor wat een ander doet en dat we daar redenen en excuses voor moeten zoeken. Dat we anderen hun fouten moeten vergeven. Intelligente mensen doen uit zichzelf veel aan introspectie, vragen zich bij elk conflict af wat hun eigen aandeel daarin was. En we zien ons aandeel (ook als dat aandeel er niet is, omdat we gemanipuleerd en gegaslight zijn!) en we delen automatisch de schuld in twee. "Je bent met 2 om te vechten", nee? Neen. Niet bij narcisten, psychopaten en sociopaten. Onze natuurlijke neiging tot introspectie wordt door hen tegen ons gebruikt. We hebben medelijden met hen, met wat ze meegemaakt hebben in hun jeugd, in hun relaties, ... Met hun gebrek aan eigenwaarde, hun slechte jeugd, of eender wat ze ons daarover voorspiegelen. Waren dat niet allemaal leugens? De vislijn met de haak om ons binnen te halen, met al onze empathie en medeleven... En terwijl wij hun wangedrag begrijpen, vergeven en er excuses voor zoeken, geraken zij er elke keer opnieuw mee weg, want hun gedrag verandert niet.

  3. Oude trauma's kunnen misbruik "normaal" maken Dit geldt niet voor alle slachtoffers, maar wie als kind opgroeide in een thuissituatie die niet echt OK was, of die als kind gepest werd, ervaart destructief gedrag van anderen in zijn latere leven als "normaal", omdat het bekend en vertrouwd is. Hoe destructief het ook moge zijn. Dergelijke diepe, misschien onbewuste, wonden kunnen ons meer vatbaar maken voor emotioneel (en ander) misbruik. Omdat het iets is dat we kennen en dat vertrouwd aanvoelt. Destructief gedrag bevestigt wat we gewend zijn en op een ongezonde manier voelt dat "veilig" omdat we dat kennen. In onze vroegste kindertijd ontwikkelen we ons hechtingspatroon, door interactie met onze primaire verzorgers als baby. In onze kindertijd kijken we voortdurend naar hoe onze opvoeders met elkaar en met ons omgaan. Ook later, in onze eerste relaties, kijken we naar het gedrag dat we dan zien. En die combinatie van ons hechtingspatroon, ons "normaal" uit onze kindertijd en ons "normaal" uit onze eerste relaties, vormt een "template" voor onze latere relaties met anderen. Dat is gelukkig allemaal aangeleerd gedrag, gedrag waar je niet mee geboren wordt. En alle aangeleerd gedrag kan je ook ontleren en je kan nieuw (en voor jou gezonder) gedrag in de plaats aanleren. Dat zit wel heel diep, het is je basistemplate, en dat maakt het moeilijk om die gedragspatronen via gesprekstherapie, analyse en oefening te veranderen. Maar daar werkt hypnose wel goed bij. Als bij jou ervaringen en gedragspatronen uit je verleden kunnen meespelen, is het goed om daar iets aan te doen, want een dergelijke "template" zorgt er vaak voor dat je poreuze grenzen hebt t.o.v. anderen, dat je niet ziet hoe destructief een relatie in werkelijkheid is, dat je daar excuses voor zoekt en dat je zelfs liefde hebt leren associëren met alle mogelijke vormen van emotioneel en ander misbruik en geweld... Je verdient beter.

  4. Manipulators hebben hun tactieken al heel hun leven kunnen perfectioneren Dat geeft hen een enorme voorsprong op hun slachtoffers die geloven in de goedheid van ieder mens en die de wolf in schapenvacht niet herkennen. Het is een prachtige eigenschap, daarin geloven, maar de realiteit is, dat dat simpelweg niet voor alle mensen opgaat. En dan "gaslighten" we onszelf eigenlijk. We leren onze zintuigen, die ons waarschuwen voor potentieel gevaar, te wantrouwen en onze eigen emoties weg te duwen. We leren af om te voelen wat ons lichaam ons vertelt via onze zintuigen. En dat is nochtans heel belangrijke informatie. Narcisten kunnen ook heel charmant zijn. Of zich net heel zielig voordoen. En ze slagen erin om hulpverleners, politie, gerecht en experten om de tuin te leiden met die charme en/of de meelijwekkende verhalen die ze zeer overtuigend brengen. Ze kunnen zelfs huilen op commando. En zo spelen ze in op de zwakste plek van ieder normaal mens: de emoties. We denken dat emoties die anderen ons laten zien, even oprecht zijn als de onze. Daar zit een ferme valkuil. Want de onze zijn oprecht, wij hebben geen agenda of doel, maar anderen hebben dat zeer zeker wel. We zijn het gewend om beïnvloed te worden zonder dat we het doorhebben. Denk aan marketingbureaus, reclamecampagnes, politici, ... Allemaal weten ze d.m.v. onze emoties ons gedrag te bespelen en te sturen. Wie onze emoties controleert, controleert ons gedrag. En hoe intenser onze emoties, hoe meer we geraakt worden door iets, hoe makkelijker we te manipuleren zijn. Van dat mechanisme maken narcisten zeer dankbaar misbruik.

  5. Roofdieren worden automatisch aangetrokken tot prooien die kwaliteiten bezitten die zij niet hebben Veel slachtoffers zijn net het doelwit o.w.v. hun intelligentie en hun andere kwaliteiten, niet ondanks hun kwaliteiten. Bekijk het zo: een verstandig, empathisch, zelfstandig iemand met een sterk karakter is een aanvulling en een uitdaging voor een narcist. De kwaliteiten van een dergelijk slachtoffer vullen aan wat ontbreekt bij de narcist zelf en zo iemand "inlijven" geeft de narcist een goed gevoel. Een kick. De meest sadistische onder hen genieten er echt van om zo iemand te onderwerpen. Hoe meer kwaliteiten je hebt, en die kwaliteiten kunnen heel uitgebreid zijn, hoe groter de kans is dat je een doelwit was, bent of wordt...


Narcisten zijn emotionele bedriegers en het is niet jouw fout dat je dat niet eerder zag. Vergeef jezelf je foute keuze, je KON het niet zien.

Leer jezelf en je partnerkeuze weer vertrouwen. Leer de rode vlaggen herkennen en heel de wonden die je mogelijks hebt en die je extra vatbaar maken voor dergelijke destructieve types. En weet goed, het kon en kan iedereen overkomen.

Ik help je daarbij graag vooruit, zodat jij het leven weer voluit kan leven en omarmen.


Liefs,


Eva


#narcisme #narcistischepersoonlijkheidsstoornis #nps #clusterB #psychopathie #sociopathie #narcismebegrijpen #narcismedoorzien #narcismeherkennen #narcismeinrelaties #narcistischepartner #narcistischeex #narcistischeouders #rodevlaggen #wolfinschapenvacht #narcismecoach #stress #toxischestress #stresscoach #trauma #helenvantrauma #traumacoach #polyvagaaltheorie #embodiment #somaticexperiencing #gedragspatronen #hypnose #rewindtechniek


bottom of page