Waarom vergeven overschat is.
En wat je wel kan doen als je het onvergeeflijke niet kan vergeven.
Het zit ingebakken in onze cultuur. Spirituele leiders en allerlei guru's prijzen het je ook aan, en verdienen veel geld aan onze ingebakken nood eraan.
Ik heb het over het V- woord. Vergeven. Persoonlijke groei door vergeven.
Want "wie niet vergeeft, kan niet verder met zijn leven".
Of "vergeven doe je niet voor de ander, je doet dat voor jezelf."
Of zo klinkt het toch vaak.
En nog een mooie. "Je moet mensen aanvaarden zoals ze zijn!"
Vergeven lijkt het antwoord op zowat alle intermenselijke problemen.
Een noodzakelijk onderdeel van een "beter mens worden".
Want wie niet vergeeft, wordt een bittere misantroop en kan nooit een gelukkig leven lijden.
Nonsens.
Wie misbruik kan vergeven, prima.
Maar wie het niet kan vergeven, even prima.
Want dat je niet kan vergeven wat iemand met je deed, wil nog niet zeggen dat je van je hart een rancuneuze moordkuil maakt.
Het is vaak gewoon een kwestie van niet NOG eens over je grenzen te (laten) gaan.
Schuld en boete
Inherent aan het woord "vergeven", is het woord schuld. Die twee begrippen zijn met elkaar verbonden.
Je vergeeft een schuld die iemand bij je heeft.
Je veegt de lei schoon.
Je haalt de spons erover.
De teller gaat weer op nul.
Het is bijna financieel.
Het lijkt misschien een koude vergelijking, maar met menselijke relaties gaat het eigenlijk wel zoals met een bankrekening.
Gedrag dat je goed doet, is een storting.
Gedrag dat je pijn doet, is een geldafname. Alle gedrag en gebeurtenissen die we zouden moeten vergeven, zijn geldafnames.
Hoe meer stortingen er gebeuren, hoe meer negatief gedrag en incidenten we kunnen verdragen zonder in het rood te gaan.
Maar wat als de rekening in het rood gaat? Moeten we die schuld dan zomaar kwijtschelden?
Kun je je inbeelden dat je naar je bank gaat en zegt: "Ja, beste bankdirecteur, ik weet dat ik honderdduizend euro in het rood sta, maar allez , scheld mij dat kwijt! Toon me dat je daarboven staat!"
De bankdirecteur zal je dan vriendelijk uitnodigen in zijn bureau om een plan op te stellen om je schuld terug te betalen. Kun je dat niet, dan ga je failliet en krijg je geen lening meer zolang je kredietwaardigheid niet goed is.
Simpel.
Vergeving moet je verdienen
Spirituele leiders, persoonlijke-groei-guru's en de maatschappij in het algemeen zeggen:
"Er is geen schuld. Jouw gevoelens en de manier waarop je naar de situatie kijkt, zijn enkel een teken dat jij niet het pad van Verlichting bewandelt en als je de persoon in kwestie niet vergeeft, ontneem je jezelf de kans om zelf een beter persoon te worden."
En dan voel ik mijn nekhaar altijd wat kriebelen...
Want het legt de verantwoordelijkheid van het vergeven bij de verkeerde persoon en doet alle verantwoordelijkheid van de ander teniet.
Ik kan de redenering achter die wollige boodschap wel snappen, denk ik.
Ik denk dat het draait om het feit dat we anderen niet kunnen veranderen of zeggen hoe zij zich moeten gedragen of wat zij zouden moeten doen.
Zich excuseren en het goedmaken bijvoorbeeld, we kunnen daar niemand toe dwingen.
En om ervoor te zorgen dat wij onze emotionele energie niet steken in iets wat we nooit zullen krijgen, moeten hen dan maar vergeven.
Maar zo werkt het niet. Vergeving wordt op die manier wel heel erg goedkoop.
Niemand is een ander vergeving schuldig.
Het is noch rationeel, noch fair om mensen onder druk te zetten -op eender welke manier- om hun gevoelens en grenzen te verloochenen en iemand die hen onrecht heeft aangedaan de absolutie te geven.
Wanneer vergeef je iemand? Wanneer. Jij. Dat. Wil.
Laat je er niet toe verleiden of dwingen door eender wie, of ze nu dicht bij jou staan of niet. Want hoe meer druk je ervaart om te vergeven, hoe slechter jij je voelt, en niet alleen met betrekking tot wat er zou moeten vergeven worden, maar ook met betrekking tot het vergeven op zich!
Er zijn in het algemeen twee dingen die vergeving beïnvloeden: tijd (en daarmee gelinkt, perspectief) en de bereidheid van de ander om het goed te maken en de gevolgen te dragen van zijn daden.
Ik moet niet uitspellen dat wanneer de ander een narcist is, dat laatste uitgesloten is.
Wie geen verantwoordelijkheid neemt voor wat hij doet en in tegendeel alles op een ander afwentelt en projecteert, zal niets goedmaken of herstellen.
In tegendeel, die maakt de schade alleen maar groter.
En dan is het helemaal normaal dat je niet staat te springen om die persoon te vergeven.
Vergeven of niet, is helemaal jouw keuze.
Wanneer je druk ervaart om toch te vergeven, krijg je niet de tijd of de ruimte om te verwerken wat er gebeurd is en om ervan te helen.
En het credo "je moet mensen aanvaarden zoals ze zijn" indachtig, geldt dat aanvaarden dan ook niet voor diegenen die met het onrecht achterblijven en dat moeten verwerken? Horen we dan ook niet te aanvaarden dat zij niet vergeven?
Is "aanvaarden wie iemand is" enkel geldig voor zij die anderen schaden?
Ik vind dat maar een vies pleistertje op een etterende wonde.
Is er dan geen alternatief?
Ja, natuurlijk wel.
En dat alternatief is aanvaarden.
En door middel van aanvaarding het boek sluiten.
Aanvaarden is niet hetzelfde als goedkeuren wat er gebeurd is of een schuld kwijtschelden. Er worden geen sponsen gehaald over de slechte ervaringen.
Het is afstand nemen van wat er gebeurd is en van de persoon in kwestie.
En je honoreert je grenzen op die manier.
Want wat de standaardboodschappen over vergeven niet erkennen, is je recht op grenzen.
In het bijzonder wanneer iemand je herhaaldelijk pijn doet en zijn verantwoordelijkheid daar niet voor neemt en het niet terug goedmaakt. En niets leert daaruit. Zijn gedrag niet aanpast. En het zelfs nog erger maakt door de zaken om te keren en je zo NOG eens te misbruiken.
Hoe zwaar moet je niet over je eigen grenzen gaan om dat allemaal te vergeven?
En mensen 2de, 6de, 10de, ... kansen geven, wordt eigenlijk zelfs "enablen", hen een vrijgeleide geven om dat te blijven doen.
Sans rancune
Het is ook belangrijk om te erkennen dat niet willen of kunnen vergeven niet wil zeggen dat je voortdurend mentaal bezig blijft met wat er gebeurd is of met de persoon in kwestie.
Het staat ook niet gelijk aan wrok, haat of rancune koesteren.
Dat koesteren, is even ongezond als vergeven onder dwang, omdat dat ook aan je vreet en alle macht aan de andere persoon in kwestie geeft.
Die beheerst dan, met zeer veel negativiteit, jouw leven.
"Vasthouden aan kwaadheid, is als gif drinken en verwachten dat de ander eraan sterft." Buddha
Het is helemaal OK om iemand niet te vergeven voor wat hij of zij deed.
Dat is jouw voorrecht. Eender over wie het gaat, jij bepaalt of je vergeeft of niet.
Er zijn maar enkele mensen op deze bol die ik bewust niet vergeef, omdat hun daden en gebrek aan erkenning daarvan, zo schokkend zijn, dat ik mijn persoonlijke waarden, zelfrespect en grenzen totaal had moeten verloochenen om hen te kunnen vergeven.
Dus ik heb er bewust voor gekozen om niet te vergeven, maar te aanvaarden wat er allemaal gebeurd is.
Ik heb de excuses aanvaard die ik nooit zal krijgen.
Ik heb het boek toegedaan.
Dat was iets tussen mezelf en mezelf.
En ik ben absoluut niet bitter, kwaad of belemmerd in mijn persoonlijke groei, in tegendeel.
Ik heb bereikt waar veel guru's hele bibliotheken mee vullen: ik aanvaard dingen zoals ze zijn. Ik aanvaard mijn eigen gevoelens en ervaringen. Ik lig niet wakker van wat anderen van mij denken. Ik heb grenzen in alle soorten en maten, grenzen van peperkoek voor de mensen die ik liefheb en grenzen van gewapend beton voor diegenen die kiezelsteentjes in mijn schoenen zijn.
Ik ben verder gegaan met mijn leven.
En ik ben gelukkig en mijn hart en geweten zijn zuiver.
Dus als je toch per se iemand iets wil vergeven, vergeef jezelf voor het feit dat je een ander niet kan vergeven.
Stevige knuffel,
Eva
#vergeving #persoonlijkegroei #verlichting #cultuur #narcisme #schuldenboete #aanvaarding #grenzen