top of page

De verborgen link tussen coercive control en kanker: hoe chronische stress je gezondheid ernstig bedreigt

Foto van schrijver: Eva VerweenEva Verween

In dit artikel duiken we dieper in hoe chronische stress veroorzaakt door coercive control kan bijdragen aan de ontwikkeling en progressie van kanker.



Coercive control, een vorm van misbruik en geweld waarbij de dader controle uitoefent over het slachtoffer, en kanker lijken op het eerste gezicht twee totaal verschillende problemen. Echter, recente wetenschappelijke inzichten onthullen een verontrustende link tussen beide: chronische stress.



Coercive control: een sluipende vorm van misbruik


Coercive control is een vorm van partnergeweld waarbij de dader verschillende tactieken gebruikt om macht en controle uit te oefenen over het slachtoffer.

Dit kan variëren van het beperken van sociale contacten en financiële middelen, constante monitoring en isolatie tot intimidatie en vernedering, emotionele manipulatie en constante kritiek.

Het doel is om het slachtoffer volledig afhankelijk te maken en te isoleren van potentiële hulpbronnen.


Slachtoffers van coercive control leven in een toestand van chronische angst en waakzaamheid, wat leidt tot aanhoudende stress.


Hoewel coercive control dus niet altijd gepaard gaat met fysiek geweld kan de stress die het veroorzaakt minstens even schadelijk zijn voor de lichamelijke gezondheid van het slachtoffer.


De voortdurende stress en angst die deze situatie veroorzaakt, kunnen verwoestende gevolgen hebben voor zowel de mentale als fysieke gezondheid, waaronder een verhoogd risico op kanker.


"Coercive control creëert een wereld waarin slachtoffers constant op hun hoede moeten zijn, wat resulteert in chronische stress en een cascade van negatieve gezondheidseffecten." Dr. Evan Stark, auteur van "Coercive Control" (Oxford Press)


Stress: de stille kankerpromotor


Kanker is een van de meest gevreesde ziekten van onze tijd. Hoewel veel risicofactoren bekend zijn, zoals roken, ongezonde voeding en genetische aanleg, is er één onderbelichte oorzaak die vaak over het hoofd wordt gezien: chronische stress.

Wanneer we worden blootgesteld aan stress, reageert ons lichaam door het vrijgeven van hormonen zoals cortisol en adrenaline. Deze hormonen zijn essentieel voor onze "vecht-of-vlucht" respons en op korte termijn helpen deze hormonen ons om met de stressvolle situatie om te gaan, maar langdurige blootstelling aan stress heeft verwoestende gevolgen voor onze gezondheid.

Chronische stress leidt tot een constante verhoogde productie van deze stresshormonen, wat resulteert in een verzwakt het immuunsysteem, ontstekingen en een verstoring van de normale celgroei en -reparatie waardoor het lichaam kwetsbaarder wordt voor ziekten, waaronder kanker.


Bovendien kan stress ook rechtstreeks invloed hebben op de ontwikkeling en progressie van kankercellen. Studies hebben aangetoond dat stresshormonen zoals noradrenaline de groei en verspreiding van tumoren kunnen bevorderen door de bloedvaten rond de tumor te stimuleren en de invasie van kankercellen in gezond weefsel te vergemakkelijken.


Stress activeert het sympathisch zenuwstelsel en de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as), wat leidt tot verhoogde niveaus van stresshormonen zoals cortisol en noradrenaline.


Deze hormonen hebben direct invloed op key processen die betrokken zijn bij de ontwikkeling en progressie van kanker:


  • Immuunsuppressie: Chronische stress onderdrukt de immuunrespons, waardoor het lichaam minder goed in staat is om kankercellen te herkennen en te vernietigen. Ons immuunsysteem is onze eerste verdedigingslinie tegen kanker. Het herkent en vernietigt abnormale cellen voordat ze kunnen uitgroeien tot tumoren. Chronische stress onderdrukt echter de functie van het immuunsysteem, waardoor het minder effectief wordt in het bestrijden van kankercellen. Studies hebben aangetoond dat mensen die langdurig aan stress zijn blootgesteld, een verminderde activiteit van natuurlijke killercellen (NK-cellen) vertonen, die een cruciale rol spelen bij het doden van kankercellen.

  • Angiogenese: Angiogenese is het proces waarbij nieuwe bloedvaten worden gevormd. Hoewel dit een normaal proces is, is het ook essentieel voor de groei en metastase van tumoren. Kankercellen hebben een constante toevoer van zuurstof en voedingsstoffen nodig om te overleven en zich te vermenigvuldigen. Chronische stress bevordert angiogenese door de productie van groeifactoren, zoals vasculaire endotheliale groeifactor (VEGF), te stimuleren. Deze groeifactoren zetten endotheelcellen aan tot de vorming van nieuwe bloedvaten, waardoor tumoren kunnen groeien en uitzaaien naar andere delen van het lichaam. Stresshormonen stimuleren de vorming van nieuwe bloedvaten, die tumoren van zuurstof en voedingsstoffen voorzien en hun groei faciliteren.

  • Invasie en metastasering: Stress bevordert de verspreiding van kankercellen naar andere delen van het lichaam door de expressie van genen te veranderen die betrokken zijn bij celadhesie en migratie. Chronische stress veroorzaakt langdurige ontstekingen in het lichaam. Ontstekingen zijn een normale reactie op weefselschade of infectie, maar wanneer ze aanhouden, kunnen ze bijdragen aan de ontwikkeling van kanker. Ontstekingsbevorderende stoffen, zoals cytokinen en prostaglandinen, creëren een gunstige omgeving voor de groei en verspreiding van kankercellen. Bovendien kunnen ontstekingen leiden tot DNA-schade en genetische mutaties, waardoor het risico op kanker verder toeneemt.



De vicieuze cirkel van coercive control en kanker


De constante dreiging en onvoorspelbaarheid die gepaard gaan met coercive control creëren een unieke vorm van chronische stress.


Slachtoffers leven in een voortdurende staat van stress, waakzaamheid en angst, nooit wetende wanneer de volgende uitbarsting of aanval zal plaatsvinden.

Deze langdurige blootstelling aan stresshormonen kan het risico op kanker aanzienlijk verhogen.


Bovendien kan de stress en isolatie veroorzaakt door coercive control ertoe leiden dat slachtoffers minder geneigd zijn of minder kans krijgen om medische hulp te zoeken, wat resulteert in latere diagnoses en slechtere prognoses.


Een studie gepubliceerd in het Journal of Women's Health ontdekte dat vrouwen die psychisch misbruik hadden meegemaakt, waaronder coercive control, een 41% hoger risico hadden op het ontwikkelen van kanker in vergelijking met vrouwen die geen misbruik hadden ervaren.

Dit onderstreept de ernstige impact die deze vorm van partnergeweld kan hebben op de fysieke gezondheid van slachtoffers.



Call to action


Het is onze collectieve verantwoordelijkheid om coercive control serieus te nemen en slachtoffers de ondersteuning te bieden die ze verdienen.

Dit omvat:


  • Voorlichting en bewustwording over de tekenen en gevolgen van coercive control voor iedereen, van (potentiële) slachtoffers tot politici en rechters

  • Toegang tot gratis hulpmiddelen en diensten voor slachtoffers, waaronder veilige opvang en juridische bijstand

  • Training voor professionals, zoals politie en gezondheidszorgverleners, om coercive control te herkennen en doortastend aan te pakken

  • Strengere wetgeving en handhaving om daders verantwoordelijk te houden



Conclusie: erkenning, ondersteuning en preventie zijn cruciaal


Het herkennen en doorbreken van de cyclus van coercive control is van cruciaal belang, niet alleen voor het emotionele welzijn van slachtoffers, maar ook voor hun fysieke gezondheid op lange termijn.


Het is essentieel dat professionals in de gezondheidszorg en hulpverlening alert zijn op de tekenen van coercive control en slachtoffers de nodige ondersteuning en hulpmiddelen bieden om uit deze schadelijke situaties te ontsnappen.


Daarnaast is het belangrijk om bewustzijn te creëren over de verborgen gezondheidsrisico's van coercive control. Door de link tussen chronische stress en kanker te benadrukken, kunnen we slachtoffers aanmoedigen om hulp te zoeken en prioriteit te geven aan hun welzijn.


Door bewustzijn te creëren over deze verborgen link en slachtoffers te ondersteunen bij het ontvluchten van misbruikrelaties, kunnen we niet alleen levens redden van geweld, maar ook het risico op kanker verminderen.


Laten we samenwerken over alle disciplines heen om coercive control te bestrijden en de gezondheid en het welzijn van slachtoffers te bevorderen.



Wil je hulp? Wil je samenwerken? I'm your woman.


Heel hartelijk,


Eva



Bronnen


  • Stark, E. (2007). Coercive control: The entrapment of women in personal life. Oxford University Press.

  • McEwen, B. S. (1998). Stress, adaptation, and disease: Allostasis and allostatic load. Annals of the New York Academy of Sciences, 840(1), 33-44.

  • Reiche, E. M. V., Nunes, S. O. V., & Morimoto, H. K. (2004). Stress, depression, the immune system, and cancer. The Lancet Oncology, 5(10), 617-625.

  • Thaker, P. H., Han, L. Y., Kamat, A. A., Arevalo, J. M., Takahashi, R., Lu, C., ... & Sood, A. K. (2006). Chronic stress promotes tumor growth and angiogenesis in a mouse model of ovarian carcinoma. Nature medicine, 12(8), 939-944.

  • Sood, A. K., Bhatty, R., Kamat, A. A., Landen, C. N., Han, L., Thaker, P. H., ... & Cole, S. W. (2006). Stress hormone–mediated invasion of ovarian cancer cells. Clinical cancer research, 12(2), 369-375.

  • Modesitt, S. C., & Gambrell, A. C. (2017). Preventing and Treating Gynecologic Disorders in Women Who Have Experienced Intimate Partner Violence. Obstetrics & Gynecology, 130(6), 1199-1210.

  • Moreno-Smith, M., Lutgendorf, S. K., & Sood, A. K. (2010). Impact of stress on cancer metastasis. Future Oncology, 6(12), 1863-1881.

  • Reiche, E. M. V., Nunes, S. O. V., & Morimoto, H. K. (2004). Stress, depression, the immune system, and cancer. The Lancet Oncology, 5(10), 617-625.

  • Andersen, B. L., Farrar, W. B., Golden-Kreutz, D., Kutz, L. A., MacCallum, R., Courtney, M. E., & Glaser, R. (1998). Stress and immune responses after surgical treatment for regional breast cancer. Journal of the National Cancer Institute, 90(1), 30-36.

  • Coussens, L. M., & Werb, Z. (2002). Inflammation and cancer. Nature, 420(6917), 860-867.

  • Karin, M. (2006). Nuclear factor-κB in cancer development and progression. Nature, 441(7092), 431-436.

  • Thaker, P. H., Han, L. Y., Kamat, A. A., Arevalo, J. M., Takahashi, R., Lu, C., ... & Sood, A. K. (2006). Chronic stress promotes tumor growth and angiogenesis in a mouse model of ovarian carcinoma. Nature medicine, 12(8), 939-944.



Blijf op de hoogte!

Bedankt voor je aanmelding!

Je ontvangt dadelijk een e-mail van no-reply@crm.wix.com om je aanmelding te bevestigen (check ook je spamfolder!).
Enkel na bevestiging zal je verdere e-mails ontvangen.

Voeg eva.verween@elpida ook toe als veilige afzender in je e-mailprogramma zodat de e-mails niet als spam aanzien worden.

Praktijk Elpida - Eva Verween

Praktijkadres: Jan De Lichte 24, 9090 Merelbeke-Melle (België)

Contact graag via contactpagina of e-mail: eva.verween@elpida.be

BTW-nummer: BE0743842124

Werkgebied: Vlaanderen (Oost-Vlaanderen,
West-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant, Limburg), Nederland en eender waar je Nederlandstalig bent.

©Eva Verween - Alle rechten voorbehouden

bottom of page